Początkujący ogrodnik, aby osiągnąć sukces w uprawie musi zadbać nie tylko o wybór właściwych gatunków warzyw, ale również o odpowiednie przygotowanie i pielęgnację swojego warzywnika.
- Gleba powinna być uprawiona, spulchniona, żyzna, wzbogacona w materię organiczną za pomocą kompostu lub obornika.
- Ogródek warzywny zakładamy w miejscu nasłonecznionym.
- Wybór odpowiednich nasion warzyw:
- warzywa o krótkim okresie wegetacji, z których zbiory uzyskamy dość szybko np. koper, rzodkiewka, sałata, rukola
- warzywa szybko przyrastające w zieloną masę, które zagłuszą chwasty np. fasola szparagowa, dynia-cukinia, ogórek gruntowy, burak ćwikłowy
- Zakupu nasion najelpiej dokonać w specjalistycznych sklepach ogrodniczych lub internetowych, w firmowych opakowaniach znanych firm ogrodniczych, które będą gwarancją jakości materiału siewnego (przechodzą coroczne badania zdolności kiełkowania) oraz pewności odmianowej.
- Przestrzegać należy warunków uprawy zgodnych z zaleceniami na opakowaniach nasion.
- Pielęgnacja uprawy:
- nawadnianie (rano lub wieczorem, nie w pełnym słońcu)
- nawożenie
- odchwaszczanie
- ewentualne opryski od chorób i szkodników
Bardzo dobrym rozwiązaniem dla początkujących ogrodników może być zastosowanie innowacyjnych produktów PlantiCo z serii „łatwo i dokładnie”
- Nasiona na taśmie z nawozem naturalnym
- Nasiona otoczkowane ze stymulatorem wzrostu "Nano-GRO”
Produkty te uproszczą pracę ogrodnikom oraz wpłyną na lepsze warunki rozwoju roślin ze względu na substancje w nich zawarte. Równomierne rozmieszczenie nasion na taśmie i możliwość dokładnego wysiewu otoczki ograniczy potrzebę przerywki młodych roślin. Należy pamiętać o obfitym podlewaniu w celu rozpuszczenia składników zawartych w taśmie lub otoczce.
Seria „łatwo i dokładnie” zawiera nasiona warzyw prostych w uprawie jak; burak ćwikłowy, rzodkiewka, sałata masłowa i krucha, ogórek gruntowy, cebula, marchew jadalna, pietruszka korzeniowa, pietruszka liściowa.
Najbardziej odpowiednie dla początkujących ogrodników, oprócz serii „łatwo i dokładnie” będą odmiany warzyw łatwe w uprawie i niezawodne w plonowaniu. Należy również pamiętać, że uprawy mogą być atakowane przez choroby i szkodniki. Dlatego ważny jest nie tylko wybór odmian, ale i pielęgnacja uprawy. To wszystko zagwarantuje nasz sukces.
- Koper ogrodowy: np. odmiany Ambrozja, Kozak. Kopry mają krótki okres wegetacji ok. 30 dni, siew można powtarzać co kilka tygodni. Trzeba jednak zwracać uwagę na mszyce, które często atakują uprawy.
Mszyce
- Burak ćwikłowy - np. odmiany Karmazyn - okrągły korzeń, Opolski - podłużny korzeń
Szybko przyrastająca zielona masa, zbiór na botwinę po ok. 4 tyg. Siew na botwinę można powtarzać. Zbiór dojrzałych korzeni jesienią, na przechowywanie. Buraki ćwikłowe atakują choroby grzybowe (chwościk buraka, mączniak prawdziwy), wirusowe (mozaika) i szkodniki (mątwik burakowy, mszyce, śmietka ćwiklanka).
Chwościk buraka
- Rukola – roślina szybko rosnąca. Po kwitnieniu, zostawmy roślinę na grządce, nasiona same się rozsieją i będziemy cieszyć się nowymi świeżymi listkami.
Rokietta wieloletnia (Diplotaxis tenuifolia) tworzy rozetę liści wąskich, wydłużonych, lancetowatych, mocno powcinanych. Kwitnie na żółto. Wysiew w marcu. Listki ścinamy systematycznie po osiągnięciu ok. 12 cm długości do momentu pojawienia się kwiatostanów. Zimuje w gruncie.
Rukola jednoroczna (Eruca sativa) rozeta liści lekko powcinanych, zaokrąglonych. Kwitnie na biało. Wysiew w marcu. Dla zapewnienia ciągłych zbiorów, rukolę jednoroczną możemy wysiewać sukcesywnie do jesieni. Zbiór po ok. 4-6 tyg. do momentu pojawienia się kwiatostanów.
Rukolę może atakować choroba grzybowa - szara pleśń, lub szkodnik pchełka ziemna.
szara pleśń
- Fasola zwykła karłowa - szparagowa: żółte strąki - Goldpantera, Uniwersa, Korona, zielone strąki - Casablanka, Majorka, Syrenka
Fasole mają szybki przyrost zielonej masy przez co zagłuszają chwasty. Siew od V do VII. Zbiorami możemy się cieszyć do jesieni. Choroby grzybowe (antraknoza), choroby bakteryjne (bakterioza), szkodniki (śmietka kiełkówka, strąkowiec)
Antraknoza
- Dynia zwyczajna – cukinia zielone owoce - Soraya, Astra Polka
Owoce wydłużone, o maczugowatym kształcie, długości ok. 40cm. Zabarwienie skórki zielone, rzadziej żółte (Atena Polka F1) lub pomarańczowe. Miąższ zielonkawy. Cenne dietetyczne warzywo, o dużej zawartości witamin, cukrów i karotenu, nie kumuluje metali ciężkich. Bardzo łatwe w uprawie. Może być atakowana przez mączniaka prawdziwego i rzekomego oraz szkodniki - przędziorki i mszyce.
Mączniak prawdziwy na liściach cukinii
zgubienia okrągłe - Galaxy, Tytania, Krakowianka
zgrubienia podłużne - Mila, Opolanka
Rośliny o krótkim okresie wegetacji 25-35 dni (szybki plon). 12 godzinny dzień powoduje wybijanie w pędy kwiatostanowe - roślina dnia długiego. Dlatego uprawiamy rzodkiewkę wiosną lub jesienią, aby dzień był krótki i nie następowało kwitnienie, które spowoduje, że korzenie staną się łykowate i niesmaczne. Siew możemy powtarzać od III – V lub VIII – IX. Krótki okres wegetacji pozwala na zbiory już po ok. 4 tyg. Choroby grzybowe atakujące rzodkiewkę – czernienie korzeni, bielik krzyżowych oraz szkodniki jak pchełki ziemne, drutowce.
pchełka ziemna (wygryza dziury w liściach i liścieniach, może doprowadzić do zniszczenia młodych siewek)
- Sałata głowiasta masłowa
uprawa wczesnowiosenna - Królowa Majowych, Nawojka, Marta Zielona
uprawa wiosną i jesienią - sałata Bona, Ismina, Marysieńka, Modesta
uprawa letnia - odmiany odporne na wybijanie w pędy kwiatostanowe sałata Michalina, Saba, Regina Zielona
głowiasta krucha typ lodowy
uprawa wiosną, latem i jesienią, odporne na wybijanie w kwiatostany – Juleczka, Kinga, Carmina, Kwiryna
Po wschodach szybko przyrastają w zieloną masę. Przy wyborze sałaty należy zwrócić uwagę na przydatność odmiany do pory wysiewu. Istotny jest czas oświetlenia inicjujący kwitnienie sałaty.
Sałata to roślina dnia długiego, 12 godzinny dzień i wysoka temperatura powoduje wybijanie w pędy kwiatostanowe, dlatego tylko niektóre odmiany nadają się do uprawy letniej. Kwitnienie spowoduje gorzknienie i twardnienie liści przez co stają się niesmaczne. Pojedyncze liście sałaty można zrywać już po ok. 4 tyg. nie czekając na zawiązanie główki. Siew możemy powtarzać co kilka tygodni. Sałatę atakują choroby grzybowe - mączniak prawdziwy i rzekomy, szara pleśń. Choroby bakteryjne – bakteryjne gnicie sałaty, mokra zgnilizna liści sercowatych. Szkodniki – drutowce, mszyce, gąsiennice różnych motyli, ślimaki, pędraki chrząszczy.
Ślimak żerujący na młodych listkach sałaty
- Cebula siedmiolatka np. Kroll – roślina wieloletnia, wysiew III -IV.
Zbiór szczypioru po kilku tygodniach. Zimuje w gruncie. Choroby grzybowe- zgorzel siewek, mączniak rzekomy. Szkodniki - śmietka cebulowa, wgryzek szczypiorka, niszczyk zjadliwy.
mączniak rzekomy na cebuli
- Ogórek gruntowy np. Soplica F1, Śremski F1, Starter F1
Ogórki to rośliny ciepłolubne, optymalna temperatura do uprawy to ok. 20°C, wysiew do gruntu w II połowie maja, po przymrozkach. Mają szybki przyrost zielonej masy przez co zagłuszają chwasty. Najczęściej na ogórkach występują choroby grzybowe mączniak prawdziwy i rzekomy. Ze szkodników uciążliwe są mszyce, wciornastek, przędziorek chmielowiec.
mączniak prawdziwy (biały, mączysty nalot)
mączniak rzekomy (plamy zielonożółte, żółte i na dolnej stronie liścia nalot - szary do fioletowego)
– wczesna Jagna, Amsterdamska NOE
– późna Koral, Finezja, Blanka
Marchew jest jednym z najchętniej uprawianych warzyw. Wschody po 3 - 4 tygodniach, dlatego wymaga częstego odchwaszczania do wschodów (pracochłonna). Występują liczne odmiany marchwi w zależności od kształtu korzenia, wczesności, zastosowania czy zawartości składników odżywczych. Choroby grzybowe – alternarioza naci (zamieranie siewek), mączniak prawdziwy, szara pleśń oraz szkodniki bawełnica topolowa, połyśnica marchwianka, nicienie, drutowce, pędraki, gryzonie.
pędraki
bawełnica topolowa
połyśnica marchwianka
Spośród różnorodności warzyw trudno jest wskazać tych 5 najbardziej odpowiednich. Przedstawione propozycje to warzywa łatwe w uprawie i gwarantujące plon. Początkujący ogrodnik może wybrać dla siebie te najbardziej odpowiednie, które będą spełniały jego oczekiwania. Wybór będzie zależał od indywidualnych potrzeb i preferencji ogrodników.
