Pomidory nie mają dużych wymagań glebowych. Do uprawy nadają się właściwie wszystkie gleby z wyjątkiem najcięższych. Jednak ze względu na duże wymagania klimatyczne (optymalna temperatura: 21 – 25oC w dzień i 16 – 17oC w nocy, wilgotność powietrza 45 – 60%) nie wszystkie rejony kraju są do uprawy równie dobre. Pomidory mają średnie wymagania względem wody, ale okresowe jej niedobory i wahania wilgotności gleby, powiązane z niedoborem wapnia, mogą powodować suchą zgniliznę wierzchołkową, chorobę fizjologiczną, która w dużym nasileniu potrafi zniszczyć dojrzewające owoce. Występowaniu choroby sprzyja także przenawożenie roślin azotem i potasem. Dlatego warto zabezpieczyć rośliny opryskując je roztworem saletry wapniowej.
W naszym klimacie pomidory są roślinami szczególnie podatnymi na choroby. Dodatkowym problemem jest nagłe pojawianie się patogenów i zmieniające się z roku na rok nasilenie ich występowania. Rozwojowi chorób sprzyjają także błędy popełnione w agrotechnice (sadzenie „słabej” czasami zainfekowanej rozsady, duże zagęszczenie roślin, zachwaszczenie, niewłaściwe nawożenie) i niesprzyjające warunki atmosferyczne w okresie uprawy (chłód, deszcz).
Najniebezpieczniejszą i powszechnie występującą na terenie całego kraju chorobą pomidorów jest zaraza ziemniaka. Choroba w warunkach wilgotności powietrza 85-90% i temperatury 10-22oC rozwija się błyskawicznie i może doprowadzić do całkowitego zniszczenia uprawy.
Ostatnio pojawiła się nowa, bardziej żywotna forma patogena, która łatwiej dostosowuje się do zmiennych warunków pogodowych. Nowa forma może porażać rośliny już w czasie produkcji rozsady, a w polu w temperaturze powyżej 30oC i wilgotności poniżej 60%. Zwykle nie daje się uniknąć zarazy ziemniaka bez ochrony chemicznej. Dlatego należy opryskiwać rośliny zgodnie z aktualnym programem ochrony. Inne choroby grzybowe np. alternarioza, septorioza, antraknoza występują zwykle w mniejszym nasileniu i są zwalczane „przy okazji” ochrony roślin przed zarazą ziemniaka.
W niektórych rejonach kraju w dużym nasileniu występuje bakteryjna cętkowatość pomidora . Chorobie sprzyja wysoka wilgotność powietrza i temperatura powyżej 23oC. Porażane są najmłodsze liście i owoce. Silnie porażone owoce właściwie tracą wartość użytkową. Chorobie można zapobiegać opryskując młode rośliny preparatami miedziowymi i uprawiając odmiany o podwyższonej odporności.
Choroby wirusowe nie są obecnie dużym problemem. Można się właściwie przed nimi zabezpieczyć uprawiając odmiany odporne lub wysiewając sprawdzone, wolne od wirusów nasiona.
Na rynku można także znaleźć odmiany posiadające odporność na niektóre choroby grzybowe. Niestety uprawa takich odmian nie zabezpiecza całkowicie przed wystąpieniem choroby. W warunkach sprzyjających rozwojowi choroby wszystkie dotychczasowe odporności były przełamywane i nie udało się utrzymać plantacji bez dodatkowej ochrony.
„Sekrety” zdrowej uprawy.
- zdrowa, dobrze rozwinięta rozsada produkowana w podłożu wolnym od patogenów z nasion wolnych od patogenów
- prawidłowa agrotechnika
- kilkuletnie zmianowanie, unikanie sąsiedztwa innych upraw pomidorów i ziemniaka
- prawidłowe nawożenie oparte na analizie gleby. Nadmiar lub niedobór składników pokarmowych sprzyja rozwojowi niektórych chorób grzybowych i jest przyczyną wystąpienia chorób fizjologicznych
- właściwe zagęszczenie roślin, dostosowane do siły wzrostu roślin. Zapewnienie dobrego przewiewu i szybkiego obsychania roślin
- skuteczne niszczenie zachwaszczenia
- systematyczna kontrola zdrowotności roślin
- stosowanie właściwych środków ochrony roślin zgodnych z zaleceniami „Programu ochrony warzyw”
- dostosowanie intensywności zabiegów ochrony roślin do aktualnego zagrożenia wystąpieniem chorób - nie wykonywać zabiegów ‘profilaktycznych” i w dawkach wyższych niż zalecany
