Najczęstsze błędy początkującego ogrodnika

• Nieodpowiedni dobór warzyw do warunków glebowych i intensywności nasłonecznienia ogrodu

Nie każde warzywo sprawdzi się w danym ogrodzie. Początkujący często chcą uprawiać wszystkie gatunki nie zważając na pewne zalecenia. Przed wysianiem lub posadzeniem rośliny w ogrodzie należy sprawdzić rodzaj i jakość gleby w miejscu uprawy. Większość warzyw i innych roślin ogrodowych dobrze radzi sobie na glebach lekkich: przepuszczalnych i przewiewnych, ale są i takie, które wymagają gleb średnio ciężkich, zasobnych w próchnicę. Prócz rodzaju podłoża, ważna jest również wilgotność gleby, nasłonecznienie i odczyn.
Utarło się, ze tylko zbyt kwaśne podłoże źle wpływa na rozwój warzyw. Jednak podobnie dzieje się, gdy gleba ma odczyn mocno zasadowy - wówczas fosfor w podłożu (potrzebny zwłaszcza do prawidłowego rozwoju systemu korzeniowego, kwitnienia i owocowania) zostaje związany przez wapń i  tym samym staje się niedostępny dla roślin. Warto zatem przed wyborem gatunków do naszego ogrodu upewnić się, czy gleba mieści się w granicach sprzyjających ich kwasowości. Ostatecznie pozostaje jeszcze możliwość zakwaszenia lub odkwaszenia gleby poprzez zastosowanie odpowiednich preparatów. Przykładowe błędy: pomidory w cieniu - słabe zbiory; bób i kapusta na glebach kwaśnych – słabe zbiory; pomidor i papryka na słabych glebach – niski plon

• Za wczesne wysadzanie rozsad

To przestroga dla niecierpliwych, którzy po kilku dniach kwietniowego słońca wychodzą z rozsadami do gruntu. Pogoda bowiem płata figle – nawet w maju mogą być przymrozki. Rośliny ciepłolubne jak pomidory, papryka czy ogórki zdecydowanie nie lubią zimna, dlatego te gatunki najlepiej wysiewać lub wysadzać po „zimnych ogrodnikach”.

• Zbyt gęste sianie

Początkujący ogrodnicy często sieją za gęsto, obawiając się, że wiele nasion nie skiełkuje. Jeśli kupimy nasiona od sprawdzonego producenta, okaże się, że wschody są prawidłowe i w rzędzie roślin jest za dużo – duszą się, konkurując o światło i składniki odżywcze. Wówczas koniecznie należy przeprowadzić zabieg tzw. przerywki - to umożliwi roślinom prawidłowy rozwój – zwłaszcza roślinom korzeniowym.

• Brak płodozmianu

Sadzenie tych samych warzyw w tym samym miejscu co roku prowadzi do wyjałowienia gleby i rozwoju chorób.

Jak planować płodozmian?

1. podziel warzywa na grupy według ich wymagań i przynależności botanicznej:

2. Zasada dobrego płodozmianu: ta sama roślina wraca na grządkę najwcześniej po 3–4 latach

• Zaniedbywanie nawożenia lub przesadne nawożenie

Niektóre warzywa (np. pomidory, ogórki) są żarłoczne pod względem składników odżywczych i potrzebują regularnego zasilania – ale pamiętajmy, że zbyt dużo nawozu (zarówno naturalnego jak i sztucznego) może zaszkodzić – nie sprawdzi się więc teoria, że  „więcej nawozu = lepszy plon”. Zbyt duże stężenie różnego typu minerałów w podłożu może objawiać się na różne sposoby. W zależności od tego, jakiego rodzaju pierwiastków jest za dużo, rośliny reagują na ich obecność inaczej - np. nadmiar chloru (nawozy chlorkowe) prowadzi do spalenia krawędzi liści, nadmiar cynku – bladnięcie liści. Jeśli więc zauważymy jakąkolwiek zmianę w kolorze liści oraz ich usychanie, najprawdopodobniej mamy do czynienia z przenawożeniem uprawy.

• Nieprawidłowe podlewanie

Po wysadzeniu roślin z doniczki do gruntu następuje intensywny rozwój systemu korzeniowego - dlatego podłoże w tym czasie powinno być stale wilgotne. Często jednak ten moment jest ignorowany , w myśl „mała roślina - to sobie poradzi z niedoborem wody” – niestety to nieprawda.  W trakcie całej wegetacji króluje zasada: zbyt dużo wody powoduje gnicie korzeni, a zbyt mało – usychanie roślin.

• Ignorowanie szkodników i chorób

Zaniedbywanie obserwacji roślin prowadzi do rozprzestrzeniania się chorób i inwazji szkodników. Gdy tylko zauważysz niepokojące objawy np. obgryzione liście, plamy – działaj.

• Brak regularnej pielęgnacji

Pielęgnacja ogrodu wymaga systematyczności. Chwasty rosną szybko – więc stwierdzenie –„zajrzę za kilka dni, czy za tydzień” - nic dobrego nie przyniesie. Na naszych grządkach zastaniemy „dywan chwastów” i podczas ich usuwania może uszkodzić system korzeniowy warzyw.

• Zaniedbanie zbiorów

Warto pamiętać, że niektóre warzywa trzeba zbierać w odpowiednim momencie – inaczej twardnieją, łykowacieją, przerastają na grubość albo wybijają w pędy kwiatostanowe. Częste błędy: czekamy aż owoce będą większe (nietypowo większe) – wówczas zamiast smacznego, jędrnego warzywa wyhodujemy stwardniałe ; ogórki zrywane zbyt rzadko - często przerastają na grubość i osiągają ponad normatywne długości (za duże do słoików);  rzodkiewki lub sałaty nie zrywane w optymalnej, konsumpcyjnej fazie -  wybijają w pędy nasienne; niesystematyczne rwanie fasolki szparagowej – sprzyja łykowaceniu strąków.

Dodatkowe uwagi, które pomogą zapobiec niektórym problemom podczas uprawy:

Ogórki : Są wrażliwe na chłody i przesuszenie. Lubią dużo wody i ciepło, ale nie znoszą przelania. Uprawiaj je pod osłonami lub w ciepłym, osłoniętym miejscu. Podlewaj najlepiej letnią wodą, tylko rano, bez moczenia liści

Pomidory : wymagają dużo słońca, stabilnej temperatury i podlewania „od dołu”.  Nie sadź zbyt gęsto. Systematycznie usuwaj liście pod gronami, wilki oraz niepotrzebne pędy  (zależnie od rodzaju prowadzenia rośliny) – staraj się to robić w okresie bez opadów – bo te sprzyjają chorobom grzybowym, które atakują w miejscach obciętych części. Podlewaj niezbyt zimną wodą.

Kapusta, brokuły, kalafior : są bardzo podatne na choroby glebowe i ataki szkodników. Używaj siatek ochronnych i stosuj płodozmian. Nie sadź po innych kapustnych.

Marchew: często mamy problem z połyśnicą marchwianką. Szkodnik ten wyczuwa zapach naci i składa jaja w glebie, a larwy podgryzają korzenie. Siej z cebulą (odstrasza szkodnika) i stosuj siatki przeciw owadom.

Papryka: lubi bardzo dużo ciepła, ale nie znosi przeciągów i zimnych nocy. Uprawiaj w tunelu lub doniczce, żeby łatwiej było kontrolować warunki.

Cebula i por : mają płytki system korzeniowy i nie radzą sobie w suchej glebie. Regularnie odchwaszczaj i podlewaj w okresie wzrostu.

Szpinak i rukola: z powodu zbyt wysokich temperatur i za suchego podłoża bardzo szybko zakwitają (wybijają w pędy kwiatostanowe). Siej wczesną wiosną lub późnym latem. Wybieraj odmiany odporne na wybijanie.

Burak ćwikłowy : najczęstszy problem to nierównomierne wschody i wykręcone korzenie – winna jest zbyt zbita gleba, niska temperatura przy siewie oraz zbyt gęsty siew. Uprawiaj na dobrze spulchnionej, przepuszczalnej ziemi. Siej w drugiej połowie maja.